Bu hafta öğrencilerimle birlikte Ölümsüz Ece kitabını okuyorum. Öğrencilerim 5. Sınıf okuyorlar. Yaklaşık 130 öğrenci ve tamamı Ölümsüz Ece kitabını okuyor. Bu kitabı öğrencilerime seçmemde iki şey öncülük etti. Birincisi kitabı birkaç yıl önce hızlıca okumuş olmam diğeri yazarın daha önce okuttuğum “Midos Kartalı’nın Gözleri” kitabı. İlk okuduğumda öğrencilerimin bu kitabı rahatlıkla okuyacağını düşünmüştüm ve sahadaki tecrübem bugünkü kadar sağlıklı değerlendirme yapmaktan yoksundu.
Öğrencilerimin Ölümsüz Ece kitabını okuma süreçlerinde dikkatimi çeken ilk şey çocukların ikiye bölünmeleri. Kitabı hiç sevmeyenler, çok sıkıcı bulanlar ve kitabı beğenenler. Bu ikilik belki çocukların karakter ve yapı özelliklerinden dolayıdır. Cinsiyet ayrımına dayalı tespitleri sevmem ama erkek öğrencilerimin çoğu beğenmedi kitabı, beğenenlerin çoğunluğu kız öğrencilerim oldu. Çocukların kitapla ilgili görüşlerini ilerleyen zamanda burada paylaşacağım.
Ölümsüz Ece kitabını yeni bitirdim ve bu yazıyı sıcağı sıcağına yazayım düşüncesi ile masaya oturdum. Kitap benim için tam bir hayal kırıklığı oldu. Çocuk kitabı görünümü altında bilgi yığını ve ansiklopediyi andırıyor. Tales’ten, İbn-i Sina’ya, Eski Mısırdan Persiya’ya, Kral Gudin’den Pers Kralı Kambiz’e, Yunanistan’dan Maya medeniyetine oradan Kristof Colomb’dan Nasrettin Hocaya vs. Maalesef Dadıyıoğlu kitabın taşıyacağından fazla bilgi yüklemiş. Bu yükleme okuyucuda kopukluklara yol açıyor, olay akışında bozulma yaratıyor.
Kitabı okurken dikkatimi çeken diğer nokta bilinmeyen kelime sayısı. 10+ yaş yazılmış kitabın üzerine, Dayıoğlunun kitaplarını okuturken bilinmeyen kelimeler konusunda kına geliyor bana. Sınıflarda öğrencilerimle birlikte okurken kelimelerin anlamını sormaktan okuyamıyorlar çocuklar. Örnek verecek olursam kelimeler “erinç, yontu, ören, bağaz,…” gibi bir sürü kelimeler. Yazarın çocuk kitapları aracılığı ile yeni kelimeler öğrensinler düşüncesine hak verebilirim. Fakat aşırısı kitaptan uzaklaştırıyor ve sıkıcı hale getiriyor.
Kitapta dikkatimi çeken diğer bir yön fantastik unsurları aşan, abartıya kaçan yönlerinin olması. Bayan Kazıbilimci’nin tüm dünyayı ayağa kaldırması ve dünyadaki herkesin ona inanması ve Anadolu’ya doluşmaları, kazı yapılırken herkesin iyi niyetli ve Ece’ye yardımcı olmaya çalışmaları. Bu özellikler biraz abartı geldi bana. Kitabın kurmaca dünyasında bile sırıtıyor.
Elimdeki kitap 36. baskılı bir kitap. Kapak albenili güzel hazırlanmış. Çizerini tebrik etmek isterim. Kapak dikkat çekiyor ve kitabı okuma isteği uyandırıyor.
Sayfa tasarımına kötülerin kötüsü 208 sayfaya sığdırmak için iç içe geçmiş yazılar, gözü yoran bir punto ve yazı stili
Kitabın başından sonuna kadar Bayan Kazıbilimcinin adını ve memleketin bir türlü öğrenemediM. Oysa kitabın ana karakterlerinden biri Bayan Kazıbilimci. Biraz daha kendine yer bulabilirdi. Kral Gudin ve Ece’nin gömütü aranırken kazı bölgesinde kim ne yapıyor. Nasıl bir kazı çalışması karmakarışık bir durum. Bunun yanında kazıyı tüm dünya medyasının takip etmesi de ilginç bir durum. Bayan Kazıbilimci’nin Anadolu’da birçok kazıya katıldığı anlaşılıyor. Memleketinin ismi verilmese de Dayıoğlunun Amerika hayranlığını düşünürsek. (daha önceki kitaplarında) Arkolojinin gelişmiş olması ve kazılarda çıkarılan eserlerin orada olması. Tarihi eser kaçakçılığının merkezi olan Amerika olduğunu hissettim. İpucu yok ama bana öyle geldi.
Konu güzel bir kızın bir nedenden dolayı ruhu ölümsüz kılınması özgün keşke yazar bunu bir seri olarak düşünseydi. Ece birinci kitapta Yunanistan’da doğup oralarda dolaşsaydı. İkinci kitapta Mısır anlatılsaydı. Üçüncü kitapta başka yerler. Daha kurmaca yönü güçlü karakterler daha belirgin ve öne çıkabilirdi.
Kitabın üzerinde 10+ yazsada ben kitabı 12+ olarak belirledim.
Bakalım öğrencilerime yapacağım ankette Ölümsüz Ece kitabı nasıl bir sonuçla karşılaşacak.
Her şeye rağmen çocuk edebiyatında kalem oynatan ve güzel eserler veren Gülten Dayıoğlu’na teşekkür ederim. Yerli edebiyatımız açısından bir kazanımdır kendileri.